Tangoya ilk başladığım yıllarda başımı döndüren bir keyif hali hatırlıyorum. Dans etmek neredeyse; yaşamdaki tüm sorunlar karşısında çözüm olarak gördüğüm bir dayanağa dönüşmüştü. Dans, dans ve daha çok dans… Saatlerce, günlerce, gecelerce dans ediyor; dans ettikçe de daha çok dans etmeye yöneldiğim bir döngünün içinde buluyordum kendimi. O zamanlar bu bana bir kısır döngü gibi gelmiyordu elbette; çünkü çok keyif alıyordum. Keyif aldıkça da, devam ediyordum. Aldığım haz, ne değerlendirme yapmama ne de sorgulamaya götürüyordu beni. Sadece dans ediyordum, çünkü çok keyif alıyordum ve bu yeterliydi.

Mesele bu kadar basit ve bu kadar netti.

Ama gerçekte öyle miydi?

Herhangi bir konuda pratik yapmak dediğimizde ilk aklımıza gelen çok çalışmak olabilir.
Çok çalışmak. Sürekli tekrar etmek.
Şüphesiz tekrar etme becerisi çok ama çok kıymetli. İçerisinde sabır var, emek var belki bazıları için adanmışlık var. Çok değerli. Fakat tekrar ettiğimiz şeyi, nasıl tekrar ettiğimize bakma fırsatını verebiliyor muyuz kendimize?

Bu yazıdaki bölümleri, kendi Tango değerlendirmemizi yapabilmeye, eksiklerimizi/ihtiyaçlarımızı görmeye ve nihayetinde Tangonun pratiğini gelişimimize destek olacak şekilde yapabilmeye yönelik derledim.

Hem ülkemizde hem de dünyada tango yapılan her yerde Tango pratikleri düzenleniyor. Oldukça yaygın bir tango ürünü. Çünkü Tango dilini geliştirmek, pratikle mümkün. Sadece haftada bir gün derse gitmek, dansta ilerlemek için yeterli olmuyor. Bedenin anımsamaya ihtiyacı var çünkü. Peki pratiklerde olan, gerçekten Tangonun pratiği mi?

BÖLÜM 1:

Pratik yapmak, üzerinde çalıştığımız o konuda bizi geliştiriyorsa amaca hizmet eder. Bizi amacımıza yönelik olarak geliştirdiğini nasıl anlayabiliriz? Öncelikli olarak kendimize sormamız gereken ve dürüstçe yanıtlamamız gereken bazı sorular var:

1) Neden iyi dans etmek istiyorum?

Burada vereceğiniz cevap önemli. Acele etmeyin, kendinize düşünmek belki de keşfetmek için zaman verin. Cevabı bulduktan sonra; neden tango yaptığınızı tangoya yönelik her eyleminizde hatırlayabilirseniz; bu uzun yıllar tango yapmanız için değerli bir yakıt olacaktır. Tek bir nedeni olması değil mesele, nedenler listeniz de olabilir. Ama en çok öne çıkan nedeni belirlemeye çalışın. Bir nevi kutupyıldızı gibi. Kaybolduğunuzda yön tayin etmenizi sağlar.

2) Tangodaki amacım ne?

Sosyal dansçı olmak? Gösteri yapmak? Yarışmada derece almak? Eğitmen olmak? Sosyal çevre edinmek?
Amacımı belirlersem, yapacağım pratiği de buna göre düzenleyebilirim. Yönümü çizmemde yardımcı olacaktır.

3) Amacıma yönelik neler yapabilirim?

Burada kendi yapabileceklerimize odaklanıyoruz. Az ya da çok farketmez. Elde ne var, onu görmeye çalışalım.

4) Eksiklerim neler?

Tango bilgi ve deneyimime dair samimi bir değerlendirme yapma zamanı. Ne biliyorum? Hangi konularda bilgi ya da pratik eksiğim var? Tangodaki temellerim nasıl? Tekrar üzerinde durmam gereken konular var mı?
Öğrenilmesi gerekenleri, eksikleri netleştirmek çok önemli.

5) Bunları yapmak için gereken koşullar neler?

Zaman, ekonomi, enerji, istek vs.. Bu koşullar oluşmuş durumda mı?
Mevcut koşullarımın, imkanlarımın bir değerlendirmesini yapıyorum.

6) Yoksa bu koşulları nasıl oluşturabilirim?

Bunlar kendimize sorduğumuz/soracağımız soruların ilk bölümünü oluşturuyor. Çıkış noktasında soru sormak, iyi bir başlangıç olabilir. Ancak burada çok önemli bir kriter var: samimi olmak… Vereceğimiz cevaplardan korkmamak. Bildiklerim ya da bilmediklerimle yüzleşmeye açık olmak çok değerli bir nitelik. Sonucu mutlaka ilerlememe katkı sağlayacaktır.

BÖLÜM 2:

İlk bölümde samimi olmak önemliydi. Bu bölümde yine çok önemli. Önce, doğru değerlendirme ile mevcut durumu tarafsızca ortaya koymaya çalıştık. Şimdi ise; ilerlememizin önündeki engellere derinlemesine bakmaya çalışıyoruz.

Tango, karşımızdakini anlayabildiğimizde ve anlaşılabildiğimizde beraberinde uyumu getiriyor. Bu uyumlu olma hali, çok ama çok haz verici bir deneyime dönüşebiliyor. Hele bir de taraflar arasındaki bu uyum, müzikle de uyumlu olduğunda tarifi belki de kelimelerle pek mümkün olmayan bir hazza dönüşüyor. Bu haz, dikkatimizin sadece dansta olmasından doğuyor. Kimi kullanımlarda akışta olmak diye tasvir edilen hal. Ayakların yerden kesilmesi hali.

İşte bizi hem danstan hem de layıkıyla pratik yapmaktan alıkoyan kocaman engeller yakalıyor burada bizi.Engeller ortadan kalktığında; pratik yapmak ve dolayısıyla iyi dans etmek mümkün hale geliyor. Hepsi önemli; ama HAZ ve TEMBELLİK üzerinde çokça düşünmenizi tavsiye ediyorum. 

Sondan başlayalım.

5. ENGEL: ŞÜPHE
Yapıyorum, ama benden olmuyor. Yapıyorum acaba doğru mu? Deniyorum ama olmuyor. Benden olmaz ya!

Bu söylemler benim için çok tanıdık. Sanıyorum, tangonun en azından başlangıç aşamasında olan bazıları için de tanıdık gelecektir. Sürekli yaptığımızdan emin olamadığımız, danstaki rolümüze göre vereceğimiz cevap ya da yönlendirmelerde korkak kaldığımız bir hal. Öyle ki, Tangodan vazgeçme bu aşamada çok yaygın.

4.ENGEL: HUZURSUZLUK

Sürekli yapılan hataya takılı kalmak. Ya da hata yaparsam endişesi ile dans pistine çıkmaktan vazgeçmeye kadar bile gidebilen bir kaygı. Dans esnasında huzursuzluk hali. Bizi danstan dolayısıyla şimdiki zamandan koparan bir hal. O öyle olmasaydı da böyle olsaydı diye söylenen taraflarımız. Sürekli bir gel-git hali, sakinlikten uzaklaşma. Gerginlik. Gevşeyememe. Bedendeki yansımaları da ipucu verir.

3.ENGEL: TEMBELLİK
Ya yapıyoruz işte, bu hareket de olmayıversin. Bu hareketi bana yaptırma. Ya derste yaptık işte, kim gidecek şimdi pratiğe. Sürekli aynı şeyi niye tekrar edelim, oluyor işte! O doğru lead verseydi, ben yapardım.

Buradaki söylemlerin bir öncesinde -çoğunlukla derslerde de- şuna benzer ifadeleri yakalayabiliriz:
Sen yapmadığın için ben yapamıyorum. Sen yönlendirmediğin ya da yönlendirmemi alamadığın için olmuyor vs. vs.

Göstergelerden biri diğeri de partner beğenmemektir. Yaygın eğilim ise, partner seçmektir. Önce derslerde başlar. ‘Onunla değil de diğeriyle çalışmak istiyorum’. Gerçekte olan, bilgide ya da pratikteki (becerideki) eksikliktir. Kişi bununla yüzleşmek istemediği için ve bir an önce sonuç almak istediği için , kısa yoldan çözüm üretiyor gibidir. İyi dans eden biriyle eşleşip; kısa yoldan dans etmek ister. Aslında olan, iyi dansçının (daha deneyimli dansçı) onu tolere etmesidir. Ama gerçekle yüzleşmekten fersah fersah uzaklaştırır bizi tembellik. Ortada bir sorun vardır ama sorun hep karşı taraf ile ya da başka bir durum ile alakalıdır. Sabırsızlık ve tahammülsüzlük de tembelliğin sevdiği maskelerdendir. Aslında olan tembelliktir. Dikkatini verme zahmetine katlanmak istemeyen, yorulmak istemeyen, hazza hızlıca ulaşmak isteyen tembellik. Ben çalışıyorum ama o yapamıyor diyen kurnaz tembellik.

Tangoda ilerlemek istiyorsak, tembel taraflarımızla bir an önce yüzleşmeliyiz.

2.ENGEL: KISKANÇLIK/KIYASLAMA
Oraya gittim ama, herkes kendi partneriyle dans ediyor.
Kendini başkalarıyla kıyaslama. Beğenmeme. Memnuniyetsizlik.

Dans sırasında dikkatin dansta değil de izleyen gözlerde olması ya da pistte dans eden diğer çiftlerde olması da burayla ilintili. Bizi dans etmekten de pratikten de alıkoyan kocaman bir engel.

1.ENGEL: HAZ (ARZULAR)

Hazzın, adeta gözümüzü kör eden bir tarafı var. Dikkatimizi vermekten, konsantre olmaktan, sakinlikten, memnun olabilmekten bizi alıkoyan; ilerlememizin önünde dimdik duran çok güçlü bir engel bu.
Dans etmek ve sadece keyif almak istiyoruz. Öyle ki, canımız sıkılmasın; ayağımıza hiç taş değmesin ve biz her seferinde keyif alacağımız bir deneyim yaşayalım istiyoruz. Bu bir tür bağımlı olma hali ile, gerçekte tangonun pratiğini bile yapamıyoruz. Pratik yapmak için değil, tangodan haz almak için pratiğe gidiyoruz. Mesele, kendimizi geliştirmek değil; mesele keyif almak olduğunda; sadece haz peşinde dolanıp duruyoruz. Dolayısıyla ilerleyemiyoruz, dansımızı geliştiremiyoruz. Beklentiyle başlıyoruz dansa. İstediğimiz gibi olmadığında mimiklerimiz, sözlerimizle tepkiler sunuyoruz.

Tangoda pratik yapmak, haz beklentisini rafa kaldırmayı da içerir.

Tüm engeller, hemen herkesi farklı ölçüde de olsa etkiliyor. Bunların farkında olduğumuzda, daha anlamlı bir Tango deneyimi yaşamak mümkün hale geliyor. 

NASIL PRATİK YAPABİLİRİZ?

Doğru değerlendirmeyi, mevcut durumu tarafsızca ortaya koymak olarak görebiliriz.
Engellerimizi net bir şekilde tespit ettiğimizde, onlara çözüm üretmek de mümkün olabiliyor.
Doğru bir değerlendirme ile yola çıktığımızda, o konuda pratik yapmak kolay hale geliyor.
Tangoda ne aşamada olduğumuzu ve engellerimizi tespit ettikten sonra, hangi yönde ve nasıl çalışmamız gerektiği belirecektir. Burada çalışma araçlarımız, elimizden tutacaktır.

1. FARKINDALIK

Dans (pratik) sırasında dikkatimizin yaptığımız eylemde ve rolümüzde olması. Aynı zamanda pistte kalabalık bir ortamda çalışıyorsak; pistin de farkındayızdır.
Bu bir pratiğin olmazsa olmazlarındandır. Farkındalık yoksa, pratik yapılmamıştır. Dikkatimizin dans sırasında dansta olması çok değerlidir.
Nasıl ki Giro çalışırken ön adım atttığımızın, ya da arka çapraza geçtiğimizin farkındaysak, bunu tüm pratiğe yayarız.
Zeminin farkındayızdır, adımlarımızın, dengemizin, çalışmakta olduğumuz konunun farkındayızdır.
Burada hareketleri çalakalem savurmaktan bahsetmiyorum. Sadece yan adım çalışıyor olabiliriz. Bireysel bir yan adım çalışması için de geçerlidir farkındalık. Farkındalık, aynı zamanda canlı dans etmenin koşuludur. Enerjimiz yükselir. Daha uzun süreler dans edebilir hale geliriz.

2. BEKLENTİLERİ RAFA KALDIRMAK

Burada süreçte kalmak önemlidir. Başarı ya da haz beklentisi pratik yapmamıza engeldir. Tango pratiklerinde önceliğimiz keyif almak değildir. Zamanımızı, gelişimimiz için değerlendirdiğimiz yerlerdir. Keyif almak için milongalar tercih edilebilir. Ama beklenti, orada da ayağımıza dolanacaktır.

3. GÖZLEM YAPMAK

Hem kendimiz hem de başkaları üzerinde (engellerin tesiri altında olmadan) tarafsız gözlem yapmak, dansımızı geliştirmemizi destekleyecektir.

4. TEKRAR ETMEK

Üzerinde çalıştığımız belli bir konu varsa, onu tekrar etmek. Zorlanmadan, rahatlıkla yapabileceğimiz seviyeye gelene kadar tekrar etmek. Eğer tekrar edeceğimiz spesifik bir konu yoksa (ya da varsa da) sürekli temelleri hatırlamak. Tangoda temeller üzerinde pratik yapmak, iyi dans etmenin anahtarıdır.

5. REHBER bir EĞİTMENDEN DESTEK ALMAK

Bilgisine ve deneyimine güvenebileceğiniz rehberlere tangoda uzun süre ihtiyacınız vardır. Kendi rehberinizi bulun. Ve doğru değerlendirme yapmak ve pratiğinizi güçlendirmek için mutlaka bir şekilde onunla temasta kalın.

6. BİREYSEL PRATİK

Tango eşli bir danstır evet ama bireysel olarak yapabileceğiniz çok sayıda çalışma vardır. Yürüyüş, adım tekniği, pivot, Giro gibi konularda bireysel çalışmak, eşli çalışmak kadar değerli ve faydalıdır.

7. PARTNER

Tangoda gelişmek için; birlikte çalışacağınız partnerin çok iyi bir dansçı olmasına kesinlikle gerek yoktur. Hatta sizin seviyenizin çok üzerinde bir dansçı ile pratik yapmak, tam olarak gelişiminizi desteklemeyecektir. Kendinize dürüst olun. Seviyenizin aşağı yukarı denk olduğu, çalışmaya razı olan biriyle pratik yapmak; ilerlemenize ivme kazandıracaktır. Bu kişi sabit birisi olabiliyorsa ne mutlu, ama olmuyorsa da pratik yapabilirsiniz. Burada, kendi oluşturduğunuz tango çevresi sizin en önemli destekçinizdir.

7. TANGODAŞLAR

Nerede ve kimlerle dans ettiğiniz önemlidir. Samimi dostluklar kurabileceğiniz küçük bir toplulukla ilerlemek yeterlidir. Buradaki dostluk vurgusunun altını çizme gereği duyuyorum. Dost; size dürüst olandır, destekleyendir. Tangoda, dürüst/samimi kişilerle arkadaşlık yapmak ile tangonuzun gelişimi arasında kuvvetli bir bağ vardır. Tangoda en önemli yatırım, kendi sosyal çevrenizdir. Ama bu da başka bir yazının konusu olsun. Başkalarının mutluluğuna sevinebilmek de buraya dahil.

Son söz, Hocam Cem Şen’in sözü olsun:

Herhangi bir konuda tekrar etme ve gözlem yapma becerisi olan biri; mutlaka başaracaktır.

Buddha’nın Dharmasına, Öğretmenim CEM ŞEN’e, tüm Kalp Yolu öğretmenlerime ve yol arkadaşlarıma minnetle…

Marşlar yazıldı, gösteriler yapıldı, danslar edildi; konserlerle, geçitlerle, törenlerle yurdun dört bir yanında büyük bir coşkuyla Cumhuriyetimizin 100.yaşı kutlandı. Atamızın sözleri paylaşıldı. Tarihten sahnelerle derin hatırlamalar yapıldı. Gözyaşları döküldü. Fotoğraflarla, videolarla, ışık gösterileriyle, meşalelerle yer gök her yer kırmızı beyaz oldu. Kalbin en derinlerinden çağlayan minnet duygularıyla coşup dalgalandı yürekler. İyi ki de öyle oldu ve ne mutlu bizlere ki, yaşamlarımız da denk düştü bu kutlu güne.

Ve,

Bugün 30 Ekim 2023 | Bugün Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılının ilk günü.

Peki şimdi ne yapacağız?

Şu kısacık insan hayatının bir noktasında, destansı bir mücadele ile kazanılmış özgürlüğümüzün üzerinden 1 asır geçmiş ve ülkemizin 100.yaş kutlamasına tesadüf etmişken; buradan nasıl devam edeceğiz?

Bulunduğumuz yer; bu bir asırlık Cumhuriyet, anlayışımızda değişiklik yapmamız için güçlü bir kıvılcım olabilir mi?

İkinci yüzyılında biz varız, bayrağı biz taşıyoruz  ve Cumhuriyet için biz ne yapacağız?

Bu ve benzeri sorularla geçirdiğim birkaç günün ardından zihnimde hep aynı yer ile temas ettim:

KARARLILIK

Çağımızda zarafet eksik evet ve bu konuda kiminle konuşsam; herkesin bir çeşit özlem duyduğunu belirttiği bir değer olarak karşımıza çıkıyor zarafet. Eksikliğini hissediyoruz, bunu dile getiriyoruz ve devamında ….. yakınma benzeri söylemler:

”Herkes kaba, herkes özensiz, herkes hırçın, herkes … öyle ve herkes böyle…”

Belki gerçekten de öyle ama bugüne kadar bu söylemleri sürdürmenin herhangi bir şeyi değiştirdiğini ya da bir çözüm olduğunu maalesef göremedim.

Ve bugün artık biliyorum ki böyle devam etmek zorunda değil, değilim ve değiliz.

Bugün -tıpkı 100 yıl önce bu topraklarda yaşayanların da yaptığı gibi- yapabileceğimiz en işe yarar ve soylu davranışın, kendimizin ne ve nasıl yapabileceği ile ilgilenmemiz olduğunu görüyorum. Bu aktif bir eylem. Samimi ve yeterince güçlü.

Başlangıç noktası: Farkında olmak, yapabildiklerimizin ve eğilimlerimizin.

Kendimizin farkında olmak ve ardından olmasını istediğimizi olmaya çabalamaktan bahsediyorum.

Özlemini çektiğimiz zarafete kavuşmanın tek yolu, kendi zarafetimiz üzerinde çalışmak.

Ve ihtiyacımız olan tek şey ama belki de gerçekten tek şey; kararlılık. Unutkanlıktan muzdarip zihinlerimiz için tek çözüm kararlılıkla her gün zarafete yatırım yapmak.

Bir motivasyon yazısı ya da beğeni alma yazısı değil bu. Bilakis, içimde oluşan kararlılığın ve açığa çıkan umudun becerebildiğim en sade ifadesi. Bu en çok kendime yazdığım bir yazı. Hem kararlılıkları yazıya dökmenin gücünün farkındayım hem de belki bir başkası için de katkı olabilir düşüncesiyle paylaşıyorum.

Kendi küçük hayatlarımız için basit ama kolay olmayan zarafete dair bir seçim listem oluştu:

• Düşünce, söz ve eylemlerimle zarar vermemeyi seçiyorum.

‘Savaş zaruri ve hayati olmalıdır. Milletin hayatı tehlikeye maruz kalmadıkça savaş bir cinayettir’ M.K Atatürk

• Her an özenli olmayı seçiyorum.(Özbakımda, kılık kıyafetimde, kendimle ve başkalarıyla ilişkimde, işimde, davranışımda)
• Çalışkan olmayı, işimi iyi yapmayı, yaptıklarım ile fayda sağlayabilmeyi, kendimi geliştirmek için her gün çabalamayı seçiyorum.
• Cömertliği ve buradan doğan cesareti seçiyorum.
• Her ne koşul altında olursa olsun, dürüstlüğü seçiyorum.
• Yaşayan tüm canlılara duyarlı, nazik ve saygılı olmayı seçiyorum.
• Her ne koşul altında olursa olsun, umudu hatırlamayı seçiyorum.

‘Umutsuz durumlar yoktur. Umutsuz insanlar vardır. Ben hiçbir zaman umudumu yitirmedim.’ M.K Atatürk

• Başkalarının hakkına uzanmamayı, başkasına ait olan bir söz bile olsa izinsiz kullanmamayı seçiyorum.
• Yaratıcı, üretken ve aydın olmayı, emeğe değer vermeyi seçiyorum.

‘Ben, manevi miras olarak hiçbir nass-ı katı(ayet), hiçbir dogma, hiçbir donmuş ve kalıplaşmış kural bırakmıyorum. Benim manevi mirasım, bilim ve akıldır. Benden sonrakiler, bizim aşmak zorunda olduğumuz çetin ve köklü güçlükler önünde, belki amaçlara tamamen eremediğimizi, fakat asla ödün vermediğimizi, akıl ve bilimi rehber edindiğimizi onaylayacaklardır. Zaman hızla dönüyor, milletlerin, toplumların, bireylerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları bile değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek.’ M.K Atatürk

• Hayatımda olanların değerini bilerek, kendi hayatımın sorumluluğunu almayı ve bu hayatı bu anlamda ıskalamamayı seçiyorum.

Atatürk’ ten ve yakın çevresindeki insanların anlattıklarından ilhamla yazıya döküldü bu liste. Zaten hali hazırda üzerinde çalıştığım, anlamaya çabaladığım, her gün hatırlamaya gayret ettiğim bu konulara dair içimde bu denli güçlü bir şekilde açığa çıkan kararlılık, bugünü kendi kararlılığımın miladı ilan etmeme vesile oldu.

Diledim ki, ikinci yüzyıl zarafet yüzyılı olsun.

Ve bunun olmaması için bir neden olmadığını biliyorum. Nereden mi biliyorum? Elbette Atatürk’ten. Elbette 100 yaşındaki Cumhuriyet’ten.

** Dün ilk kez rastladığım ve çok ekilendiğim programlardan ikisini de izlemeniz için aşağıya ekliyorum.

Sevgiyle

https://youtu.be/-APd9I4iut8?si=_vjBqRTPv4Yyy_Th

https://youtu.be/64dL7lauLo0?si=elOx_Voxangp_IMk

 

Suyun bir akışı var.
Akışın yönü, suyun da yönü oluyor.
Su, uyumlanıyor; direnmiyor. Akışı izliyor.

Zarafet, nerede durup nerede harekete geçeceğimizi bildiğimiz bir ölçülülüktür. Nerede susup, nerede konuşacağımızı bilmek de buna dahil…
Zarafette, olayların yönünü, gidişatı okumaya çalışır; ona göre uyumlanırız; ısrarcı olmayız.
İstediğimizde ısrar, bizi akışın yönünü görebilmekten alıkoyar.
Israr, serttir. Su, yumuşak, akışkan.
Israr, dirençtir. Su, esnek.
Israr, sabittir. Su, değişken.
Israr, korkulu. Su, cesur.
Israr, uyumsuz; su uyumlu.

Israrda düşünce vardır, plan vardır.
Su, acaba nereye aksam, ne yapsam diye düşünmez. Sadece izler ve akışı takip eder.

Zarafet eğitimlerinde üzerinde çalıştığımız konuların bir bölümünü, alışkanlıklarımız, eğilimlerimiz ve devamında esneklik ve direnç konuları oluşturuyor.
Direnç gösterdiğimiz yerleri fark edebilirsek, – ki alışkanlıklarımız bize hali hazırda bakacağımız yerlerin ipuçlarını gösterir – zarafete engel olan durumları tespit etmek daha kolaydır.

• Nerede, hangi koşullarda ‘ısrarla’ istediğimiz olsun diyoruz?
• Bir ortama girdiğimizde ya da daha girmezden evvel, varsayımlarımız ne durumda? Deneyime açık mıyız?
• Ya da bir ilişkiye şekil vermeye mi çalışıyoruz, yoksa olanı anlamaya mı?
• Kırmızı çizgilerimiz var mı? Gerçek mi?

Bir yerde ya da bir ilişkide, olanı gözlemlemek, anlamaya çalışmak güç verir insana.
İklimin farkında olmak, esnemeyi kolaylaştırır.
Israr, gözleri kapatır; zayıflatır.
Israr, zarafetten uzaklaştırır.
Su ise, güçlüdür. Gücü uyumdan gelir.
Su canlıdır. Akar. Yaşar.
Israr, durdurur.
Zarafet, canlıdır. Bu yüzden güçlüdür.

Dövüş sanatları ustalığıyla tanıdığımız Bruce Lee’nin tavsiyesidir:
“ Zihnini boşalt. Formsuz ol, şekilsiz ol.
Tıpkı su gibi..
Eğer suyu bir bardağa koyarsan, su bardağa dönüşür.
Eğer suyu bir şişeye koyarsan, su şişeye dönüşür.
Eğer suyu çaydanlığa koyarsan, su çaydanlığa dönüşür.
Su akabilir, aynı zamanda yıkabilir.
Su gibi ol dostum…“

Zarafet, uyumdur.
Su gibi olan, olana uyumlanır.
#zarafeteğitimleri

Tango, öngörülemeyen bir dans.

Dünyanın her yerinde her gün binlerce insan, biri diğeriyle hiçbir zaman aynı olmayan ve olamayacak olan bu belirsizliklerle dolu deneyim için pistlere koşuyor.

Tangoda her dans biricik. Tümüyle doğaçlama yapıldığından, o an‘da edilen dansın bir tekrarının olmayacağını biliriz. Bu bize, yaşanan her anın nadide olduğunu ve tadını çıkarmamızı salık verir.

Tango, eğer doğru anlayabilirsek; hayat için çok değerli bir rehberdir.

Tangoda tarafların pistte buluştuğu ilk an, başlangıç noktasıdır. Bir başka deyişle 0 (sıfır) noktası. Ayaklarımızın yan yana ve karşılıklı konumlandığı bu an, yeni başlayacak olan hikayenin ilk an’ıdır ve taraflar belirsiz bir hikayenin eşiğinde oldukları, birbirlerine son an’a kadar özenle yaklaşacakları, birbirlerini dikkatle dinleyecekleri ve birbirlerinin ihtiyaçlarını gözetecekleri konularında hemfikirdirler. Ve dans boyunca her adımdan, bir diğerine geçerken ayaklar mutlaka ve mutlaka başlangıç noktasına temas edeceklerdir. Bu çok değerli bir hatırlatmadır: Her an, yeni bir an’dır. Bu sebepledir ki, adımlar boşa sarf edilemeyecek kadar değerlidir. Her adım çok değerlidir.

Dansa bu özenli niyetlerle başlarız. Adımlar gelir ve geçer; adeta akan bir nehirdeyizdir.

Meşhur Kadın Kokusu filmindeki unutulmaz tango sahnesi  öncesinde Al Pacino’nun dediği gibi:

‘Tangoda hata olmaz’

Zen ustaları, başlangıç zihninden bahsederler. Herhangi bir şeye takılı kalmayan bir zihin geliştirmenin önemine dikkat çekerler. Zen’de her an, her nefes taze bir başlangıçtır. Tango da aynı şekilde hep başlangıç zihninde olmamızı ister. Bundandır bir adımdan diğerine geçerken mutlaka başlangıç noktasına uğramamız…

Dans boyunca engellerle ya da beklenmedik durumlarla karşılaşmak çok olasıdır; çünkü aynı pistte tanıdık tanımadık pek çok insan bir arada dans etmektedir. Dans edenler, her şeyin farkındadırlar ve hiçbir şeye takılı kalmazlar. Çünkü aslolan danstır. Karşımızdaki kişiyle daha önce defalarca dans etmiş olsak da, yıllardır tanıyor olsak da ya da ömrümüzde ilk kez karşılaşıyor olsak da fark etmez; her dansta ve dansın içindeki adımlarla hep taze bir başlangıç yaparız.

Adımlar adımları kovalar ya da nefesler nefesleri…

Kaygan bir zeminde, belirsizliğin kollarına atıveririz kendimizi…

Eğer doğru anlayabilirsek; tangonun, yaşama çok benzediğini keşfederiz.

Tango, bizi daima başlangıç noktasına taşır. Belki de hayat yolculuğumuzun da bize anlatmaya çalıştığı budur.

Elif – 2 Ekim 2022

---

11 Ekim’de başlayacak olan İlişkide İletişimde Tango eğitimlerine katılmak için, aşağıdaki bağlantı üzerinden kayıt yaptırabilirsiniz.

https://www.umaylayasam.com/egitim/iliskide-iletisimde-tango/ 

 

Hayır.

Basitçe, nazikçe ve sadece hayır.

Özetle, kısaca hayır.

..

Hayır diyebilmek üzerine yazılmış onlarca kitap, edilmiş binlerce söz, tavsiye bulunuyor. Tekrara düşmek değil niyetim. Kendi pratiğimin bir özeti ve belki de samimi bir iç döküş diyebiliriz.

—

Meselenin hayır denen taraf ile diyemeyen taraf arasında muhasebesini yaptığımda, asıl hayır diyemeyen taraf için ağır bir bedel görünüyor. Hem içsel hem de dışsal olarak.

Bir teklife, davete, isteğe hayır diyemediğimizde olanlar:

• Yapmak istemediğin bir şeyi yapmak ‘zorunda’ hissetmenin verdiği yük, ağırlık, sıkıntı hissi

• ‘Mış gibi yapma’ halinin verdiği stres, yorgunluk

• Hayır diyemediğin deneyimin getirdiği huzursuzluk

• Hayır diyememenin karşı taraftan fark edilmesiyle katmerlenerek tekrarlanan suistimalden gelen güvensizlik, hayal kırıklığı

Bunlar ağır, çok ağır yükler. Sinsice büyüyen, kolaylıkla fark edilmeyen. 

Neden hayır denemiyor:

• Öğrenilmiş bir durum. Ebeveynden, öğretmenden, arkadaştan vs. Vs. 

• Arkasında kocaman bir korku var. Çok tehlikeli bir korku bu. Maskeli çünkü. Asıl yüzünü göstermeyen bir korku. Gücenir, kırılır, üzülür, ayıp olur, küser, zarafetli olmaz gibi maskeler giymiş bir korku. Maskeyi kaldırınca – ki bu da kolay olmayabiliyor- altından çıkanlar asıl korkular. Bakalım altına:

• Dışlanmak

• Sevilmemek

• Yalnız kalmak

• Beğenilmemek

Bunlardan korkuluyor. Bunların olmaması için de: ‘’ EVET de. Sadece evet. Gerisini halledersin. Halledersin çünkü hep halletmedin mi? Yine halledersin. Ne olacak canım. Hem bak, değişiklik olur. ( ya da o mutlu olur ) ’’ çözüm sanılmış. 

Burada evet geldikten sonra olanların can sıkıcı olup olmamasının bir önemi yok. Konu iyi bir deneyime evet, kötü bir deneyime hayır diyelim meselesi değil.

Konu, üzerine binbir çeşit kılıf geçirilmiş bu meseleye derinden, açıklıkla bakabilmek. Konu bu yükün ağırlığı. Bu yükün esareti. Bu yükün bağımlılığı. Bu yükün maalesef ve çok maalesef bedelleri.

Hayır diyebilme meselesi, insan hayatındaki en öncelikli konulardan biri olabilir. Herkes için olmasa bile azımsanmayacak kadar büyük bir oran için böyle olduğu görünüyor.

Anladığım kadarı ile ‘istemiyorsanız hayır deyin’ tavsiyesi ile çözülebilecek kadar basit bir mesele de değil. Çözüm ‘nasıl oluyor’ kısmına kafayı takmaktan başlıyor. Ne oluyor da hayır denemiyor? 

Kendi deneyimimdeki gözlemlerim:

• Öğrenilmiş bir otomatik refleks var. Alışkanlığa dönüşmüş bir evet hali. Bu sebeple yavaşlayıp; olanı gözlemleme becerisine ihtiyaç var. Nasıl oluyor da otomatik olarak, tamam diyorum? 

• Arkasında yıllarca tekrar edilmiş çok kuvvetli bir alışkanlık enerjili durum için, aksi yönde davranmak kolay olmayabiliyor ve bu konuda sabırlı ve şefkatli olmak önemli.

• Göze almak. Kaybetmeyi, sevilmemeyi, onaylanmamayı vs. vs. Maskesi düşen asıl korku ne ise, onunla temas edip; aslında içinin ne denli boş olduğunu anlayabilmek çok değerli. Gerçekten boş. 

• Israr tuzağına uyanık olmak. Bir davetin bir kere yapılması ile bin kere yapılması arasında davetin sundukları açısından bir fark var mıdır? Ne yazık ki ısrarda kalamıyoruz. Kedi ısrarla miyavladığında kapıyı açıyoruz, çocuk ısrarla istediğinde yarım saat daha oyuna izin verebiliyoruz, birisi ısrarla aradığında tamam diyebiliyoruz. Israr, yelkenleri suya indirebiliyor. 

Buralar, çoğunlukla fark edemediğimiz taraflar. Çünkü ‘nasıl oluyor’ kısmına bakmayı atlıyoruz. 

Zarafet eğitimlerinde merkez ve sınırlar konusunda çalışırken, hayır deme meselesine kimilerimiz gereken özeni gösterirken; kimilerimiz de olayın derinine inmeden sadece yapılacaklar listesine odaklanabiliyor. Bu yapılacaklar listesi, yukarıdakine benzer bir gözlem ve çalışmayı göze almadan benim görebildiğim kadarıyla pek bir işe yaramıyor.

Yapılacaklar listesinden önce, kendimde bakılacaklar listesine uğramak ve orada aşamaları gözlemleyebilir hale gelinceye kadar kalmaya ihtiyaç var.

Yapılacaklar listesine ‘size birisi hayır dediğinde yapılacaklar’ kısmından başlamak istiyorum:

• Size birisi hayır dediğinde; lütfen saygı duyun, sevinin ve takdir edin. Bu çok değerli. Çok zarafetli. 

• Bunu kişisel algılamayın ya da isterseniz algılayın; siz bilirsiniz. Ama lütfen ısrar etmeyin. Karşınızdakinin sınırlarını, kişisel alanını gözetmek; kendi sınırlarınızı gözetmek kadar önemli ve çok değerli.

• Sakın küsmeyin, gücenmeyin. Hayır diyor, bu kadar basit. Sırf siz istiyorsunuz diye, ama kendisi istemediği halde evet deseydi; içinize siner miydi?

• Karşınızdaki kişi çocuğunuz, eşiniz, arkadaşınız, yöneticiniz, komşunuz.. herkes ama herkes olabilir ve bu hiç fark etmez. Biri hayır diyorsa, o deneyimi ondan bağımsız düşünmeniz gerekiyor. 

• Siz hayır dedikten sonra, başkalarının ne düşüneceği ile ilgili kısmı boşverin. Bu konuda yapabileceğiniz tek şey, hayır derken basitçe, nazikçe ve net bir şekilde hayır demiş olmanız. Sadece hayır. Geri kalanı hakkında yapabileceğiniz bir şey bulunmuyor. Karşınızdaki siz hayır dediğiniz için sizi sevmeyen ya da beğenmeyen biri ise, bunu öğrenmiş olursunuz ki bu değerli bir kazanımdır, ilişkinizin devamı için size rehberlik edecektir.

• Hayır demek, kesinlikle zarafete dahil. Her şeye evet demenin nezaketle uzaktan, yakından en ufak bir ilgisi bulunmuyor. Sadece nazik olmaya ve duruma uygunsa teşekkür etmeye özen gösterin, yeterli.

• Kendi deneyiminize bakmaya zaman ve enerji ayırın. Hayır dediğinizde veya diyemediğinizde bedeninizde ne oluyor, düşüncenizden neler geçiyor, iç sesiniz size ne söylüyor .. bunlara açıklıkla bakın. 

• Evet demek bir mecburiyet olmadığı gibi; sizi de uyumlu ya da zarafetli yapmayacaktır. Sözcükler ve eylemler içerideki niyetten desteklenmiyorsa; sonucu en iyi(?) ihtimalle yapmacık bir ifade olacaktır.

• Büyük ve sevimsiz bir teklif olmasına gerek yok, küçücük ikramlarla başlayın hayır demeye. İstemiyorsanız yemeyin mesela ya da içmeyin o ikramdan.

• Tuzaklara karşı uyanık olmayı öğrenin. Bu deneyim bana ne vaadediyor? Bu önemli bir soru olabiliyor. İstemediğiniz bir davete, sırf güzel bir yemek yemek için giderseniz; emin olun alacağınız o geçici tat sizi devamında tatsız bir duruma sürükleyecektir. Size vaadedilen haz, sizi avlıyor. Burası esaretin kaynağı. Mecburiyete zemin oluyor. 

• Bedeninizden destek alabilirsiniz. Bu akşam için dinlenme planınız vardı; ama bir telefon geldi ve bir davet aldınız. Aslında istemiyorsunuz ama otomatik tamam diyorsunuz. Bu deneyim tanıdık mı? Eğer tanıdık ise, bedeninize bakın. O telefondan öncesi ve sonrası olarak değerlendirmeye çalışın. Bulgularınız, size yardımcı olabilir. 

Bu yazıyı çok daha fazla uzatmak mümkün. Yaşları kaç olursa olsun; bu hayır diyememe meselesinin herkes için nasıl bir tuzak ve acı veren bir deneyim olduğunu çok kereler gördüm ve görmeye de devam ediyorum.

Tüm bu anlattıklarımın arkasında akademik bir kariyer, kaynakça olarak gösterebileceğim bir kitap bulunmuyor. İrili ufaklı pek çok acı deneyime ait çıkarımlardan oluşuyor.

Zarafet söz konusu olduğunda hayır demenin kabalık olarak anlaşılabildiğini ve bu yanlış anlamaya açıklık getirmek için edilen sözlerin eğer samimi bir deneyime dayanmıyorsa, bir işe yaramadığını gördüğümden; kendi deneyimlerimden edindiklerimi paylaşmayı uygun buldum.

Bir an önce, hem de her konuda yapılacaklar listesinden önce bakılacaklar listesine ihtiyacımız var. Bu pek çok şeyi dönüştürüyor.

Son olarak, her zarafette bir ‘hayır’ var. Hayır’sız zarafet olmuyor. Başkalarının onayına muhtaç olmayan zihinler, özgürce eylemde bulunuyor. Hayır, zarafete dahil; tutsaklık, zarafetten fersah fersah uzak.

#zarafeteğitimleri

 

Anlamaya ihtiyaç var:

▪️Güzel olmak zorunda değilim.
▪️Güzel olmak, yerine getirilmesi gereken bir görev değil.
▪️Çalışırsam, çabalarsam, didinirsem, uğraşırsam elde edeceğim bir ‘başarı’ değil.
▪️Beğenilmem gerekmiyor.
▪️Her zaman ve herkes için güzel olmak mümkün değil.

Hatırlamaya ihtiyaç var:

◾️Her an yaşlanıyorum.
◾️Beden yaşlanıyor, değişiyor.
◾️Sonsuza kadar solmadan kalan bir çiçek yok.
◾️Güzellik, sandığım gibi olmayabilir.
🥀
Zarafet eğitimlerinde ilk konu başlığımız ‘Güzellik’.
Bu kavramı irdeliyor, anlayışımızı görmeye çalışıyoruz.
Beğenilmek, onay almak uğruna ortaya koyduğumuz çaba ve fiziksel güzelliğe yaptığımız yatırımların, üzerimizde yarattığı baskıyla, yorulduğumuzu; dolayısıyla gerginliğimizi ve hatta öfkemizi fark edebiliyoruz.
Ve devamında bunun nasıl bir pranga olduğunu, bizi sadelikten, dinginlikten uzaklaştırıp; nasıl da zinciri açacak anahtarı kendi ellerimizle başkalarına verdiğimizi görebiliyoruz.
Bu mümkün olduğunda, güzellik diye ‘kabul ettiğimiz’ algıyla yüz yüze gelip, açıklıkla değerlendirerek; ‘bir şeylerin sandığımız gibi olmayabileceği’ ihtimaline açık hale gelebildiğimizde; zarafeti çalışmaya başlayabiliyoruz.
Ve böylece, sonsuza kadar süreceğini, değişmeden var olacağını “zannettiğimiz” durumlar için çabalamak yerine; düşünce, söz ve eylemlerimize odaklanmayı seçebiliyoruz.
🥀
Zarafetin, giydiklerimizle, makyajımızla, görgü kurallarını harfiyen ezberlemekle; birisi ile tanıştığımızda el sıkışmanın inceliklerini öğrenmekle ilgisi olmadığını; ne yapacağımızdan çok nasıl yapacağımızın önemini anlamaya ve tüm bunların, anlayışımızdan beslendiğini görebilmeye ihtiyacımız var.
İşte ancak o zaman, ilk kez tanıştığımız birisiyle el sıkışırken gözlerine bakabiliyor, adını duyabiliyor, içtenlikle selamlayabiliyor ve özenli bir iletişim kurabiliyoruz ve tüm bunlar görgü kurallarını bildiğimizden değil; zarafetin kaçınılmaz bir sonucu olarak kendiliğinden uyguladığımız adımlar oluyor.
Zarafet ezberlenen bir şey değil; öğrenilebilir denebilir belki; ama en doğrusu keşfedilebilir.
Ve bu her zaman, herkes için mümkün görünüyor.
#zarafeteğitimleri 

 

Ne yapacağımızla o kadar meşgulüz ki, nasıl yapacağımız konusunda hiç düşünmüyoruz.

Zarafet eğitimleri dendiğinde aklımıza çatal, bıçak nerede durur; yemeğe hangi çataldan başlanır; nerede ne söylenir, ne yaparsak zarafetli olunur gibi konular gelmesi de belki de bu yüzden.

 

 

Sürekli bir çaba içerisindeyiz. Eteğimiz kırışmasın, makyajımız bozulmasın, saçımız düzgün olsun. Düzgün olsun her şey; bozulmasın. Peki mümkün mü?

Bizim çabamızla durdurulabilir mi, sabitlenebilir mi istediklerimiz?

Bir bebek doğduğunda, büyüyünce olabilecek şeyler için vaadler duymaya başlar. Bir büyü gibi anlatılır büyümek. İştah uyandırır. Yeterince çabalandığında edinilebilecek bir mertebe gibi. Oraya varmak, yapılacaklar yapılırsa mümkün olacaktır ve bunun için çaba gerekmektedir.

Bizlere çocukluk, gençlik, olgunluk ve devamında yaşlılık olan bir süreci izliyormuşuz gibi geliyor ama aslına bakarsanız; doğduğumuz günden itibaren yaşlanmanın da başladığı bir süreci takip ediyoruz. Beden, her an yaşlanıyor.

Baskı altındayız. Fiziksel unsurların ‘tamam’ olmasının, yaşamımızdaki deneyimin garantörü olacağına dair bir inancımız var. Güzel olmalıyız ki, beğenilelim. Beğenilelim ki, güzel bir deneyim yaşayalım. Bu zincirdeki güzellik algımıza yapışmış durumdayız ve ortaya ısrarlı bir çaba koyuyoruz. Bu çaba ile bir arada tutabileceğimizi zannettiğimiz koşullarla, kalıcı bir form yaratma peşindeyiz.

Elimizdeki el aynasıyla, her şeyin düzgün ve yerli yerinde olup olmadığını kontrol ede duralım; ancak beden yaşlanıyor. Üstelik hemen sonuç alma arzumuzdan ötürü, onunla düzenli ilgilenmeyi de göze almak istemiyoruz. Spor yapmakla, dengeli beslenmekle, öz bakımımızla düzenli ilgilenmekle ‘vakit kaybetmek’ istemiyoruz. Hızlı hamlelerle ‘daima’ ya da ‘her istediğimizde’ güzel olabilmek istiyoruz. Teknoloji de reklamlar da sağolsun, bunun bize mümkün olduğunu sıklıkla fısıldıyor. Çabamız, düzenli ve uzun vadeli değil; ancak kontrolümüz her daim. Baskı, böyle oluşuyor.

Güzellik uğruna ortaya koyduğumuz çaba, aslını gölgeliyor olabilir mi ?

Diyebilirsiniz ki, peki ne yapalım? Kendimize bakmayalım mı? Özen göstermeyelim mi? Elbette söylediğim bu değil. Elbette bedenimize iyi bakalım; ancak özen göstermekle, kalıcı olması için çabalamak birbirinden apayrı kavramlar. Güzellik, düzgünlük uğruna ortaya koyduğumuz çabanın, bizim istediğimiz anlamda bir kalıcılık sağlayamayabileceğinden söz ediyorum sadece. Kendimizi maruz bıraktığımız baskı ile strese neden olan büyük ‘kontrol’ çabamızın ardına bakabiliriz. Yatırımımızın -eğer varsa-, ne yönde olduğunu anlamaya çalışabiliriz.

Düşünce, söz ve eylemlerimiz birbirini izliyor. Bırakmak istediğimiz etki ya da almak istediğimiz beğeni, değişmez fiziksel unsurlarımızın bir sonucu olmuyor. Ya da öyle olursa, sığ ya da atıştırmalık keyifler gibi oluyor. Çabalıyoruz, didiniyoruz ama elde avuçta kalan: sabun köpüğü.

Zarafet, eğer doğru bir anlayıştan gelen bir çabayla beslenirse, bedendeki yaşlanmayla ters orantılı işliyor gibi duruyor. Yıllar, anlayışımızın derinleşmesine vesile olduğunda, örtüler kalkıyor. Kelimeler, ifadeler, eylemler de derinleşmeye başlıyor. Belki de yıllardır büyük bir çabayla peşinden koştuğumuz ışıltı, kendiliğinden görünür oluyor.

Çünkü zarafet, yaşsız. Elmas, anlayışımıza yatırım yaptıkça ışıldıyor.
Yıllara meydan okumak, zarafetimizden geliyor.
Çünkü yaş almak, zarafeti gölgelemiyor.
Çünkü zarafet, yaşlanmıyor. Büyüyor.

*Görsel: “boşluk, değersizlik” anlamında olan Latince “Vanitas” sözcüğü, hayatın geçiciliğini, zevkin boşluğunu anlatan; insanlara ölümlü olduğunu hatırlatan sanat eserlerinde kullanılıyormuş.